Endüstri 4.0 ve Gelecek Siyaset

SANAYİ DÖNÜŞÜMÜ VE TOPLUMSAL GELECEĞE ETKİLERİ

Nesnelerin interneti, üç boyutlu yazıcılar, artırılmış gerçeklik, yapay zeka vs gibi kavramlar gündelik hayata etkilerini her geçen gün artırmaktadır.  Teknolojide yaşanan hızlı gelişmeler, buhar enerjisi ile 19'uncu yy başında başlayan sanayi devrimini yeni bir evreye sokmuştur. 

Buhar enerjisi ile başlayan sanayileşme, 20. yy seri üretime geçilmesi ile ikinci dönüşümü yaşamış, bu dönüşümü 20.yy ortalarında yaşanan otomasyon devrimi ile üçüncü dönüşüm izlemiştir. Günümüzde, dijitalleşme ve bilgi teknolojilerinde yaşanan entegrasyon ile sanayi devrimi yeni bir dönüşüm ve değişimin içindedir.  Sanayi 4.0 olarak adlandırılan bu yeni süreç; baş döndürücü bir hızla gelişmekte, iş modelleri ve süreçleri kadar toplumsal ilişkileri de etkilemektedir.

Sanayi devrimi ilk günden bu yana her dönüşüm ve değişimi ile toplumsal hayatı etkilemiş ve toplumsal ilişkilerde değişim ve dönüşüme yol açmıştır.  Sanayi devrimi ilk ortaya çıktığında aristokrasinin yıkılmasına yol açarak, temel hak ve özgürlüklerin etrafında yükselen ulus devletlerin ortaya çıkmasına yol açmıştır.  İkinci dönüşüm olan seri üretim devrimi sınıf hareketlerini ortaya çıkararak katılımcı demokrasinin şekillenmesine yol açmıştır.  Otomasyon ile yaşanan dönüşüm ise globalleşmenin ortaya çıkmasına imkan sağlamıştır.   Sanayi 4.0 ile yeni bir toplumsal dönüşüm ve değişimin yaşanacak olması kaçınılmazdır.

Kitle iletişim araçlarında yaşanan gelişim sonucunda,  medya sektörü büyük bir dönüşüm içindedir. Sosyal Medya başta olmak üzere, gelişen iletişim imkanları ile kitlelerin manipüle edilerek, karar verme süreçleri artık kolaylıkla etkilenmektedir.  Kitlelerin doğru ve güvenilir veriler ile karar vermelerinin engellenmesi soncu demokratik karar verme süreçlerinin sağlıklı işleyip işlemediği tartışılır bir hal almıştır.  Brexit sürecinde veya Trump'ın başkanlık seçimlerinde, kitlelerin çarptırılmış veriler ile karar süreçlerinin etkilenmesi bir çok Sosyal Medya platformunu, kullanıcıları tarafından paylaşılan verilerin güvenilirliği ile ilgili önlem alma konusunda çalışma yapmaya itmiştir. En son Fransa başkanlık seçimlerinde, Facebook kasıtlı yönlendirmeler içeren bir çok hesabı askıya aldığını duyurmuştur.

Sanayi 4.0 öncelikli olarak devlet aygıtının değişimini zorunlu kılacaktır.  Sanayi 4.0 ile yaşanacak gelişmeler ile uyumlu, yeni  bir maliye ve sosyal güvenlik modelinin geliştirilmesi gerekmektedir.  Klasik üretim modelleri üzerinden oluşturulan maliye politikaları işlevselliğini yitirecektir.  Avrupa Birliği'nin aşırı bürokratik süreçleri nedeniyle bir çıkmaz içinde olduğu açıktır.  Yeni nesil girişimciler ve yatırımcılar açısından bürokratik süreçler aşırı yük ve külfet olmaktadır.  Tüm temel ihtiyaçlarını akıllı telefonları üzerinden yapmaya alışmış nesillerin, vergi açılışı için gelen bir memurun açılış tasdik denetimini anlamlandırmaları pek kolay değildir.  Bu yeni nesil açısından, elde ettikleri gelirin büyük bir kısmını, anlamsız buldukları ve çoğunlukla ihtiyaç olarak görmedikleri hizmetlerin temini için kamu finansmanına vermeleri de ayrı bir sorun yaratmaktadır.  Özellikle Y ve X kuşağı için eğitimleri nedeniyle aileleri tarafından yapılan borçları yüklenmiş olarak hayata başlamak pek arzulanan bir gelecek olmamaktadır.  Bu nedenle, devlet aygıtı varlığını bu nesiller için daha anlamlı kılmanın yollarını bulmak zorundadır.  Aksi durumda tüm dünyada önü alınamaz sokak hareketlerinin başlaması kaçınılmaz olacaktır.   

Dijital devrim olarak ifade edilen Sanayi 4.0 ile ortaya çıkan yeni üretim teknikleri sonucu montaj sanayi ve emek yoğunluklu diğer iş kollarında, geniş kitlelerin işsizlik ile karşılaşması ve bu sürecin dünyada artan yabancı düşmanlığını tetiklemesi de çokta uzak bir olasılık değildir.  Bu nedenle, artan verimlilik neticesinde elde edilen gelir fazlalığının şirketler tarafından geliştirilecek yeni model sosyal-sorumluluk alanlarında kullanılmasını temin etmek önemli olacaktır.

Bu değişimin  siyaset üzerinde de önemli etkileri olacaktır.  Öncelikle, genç nüfusun talep ve ihtiyaçlarını 60 üstü siyasilerin anlamlandırması ve belirlemesi mümkün değildir.  Teknolojik gelişme kuşaklar arası farklılığı eskisinden daha belirgin kılmaktadır.  Bu nedenle, siyasette yeni bir neslin yer edinmesi kaçınılmazdır.  Siyaset sağ-sol vs gibi ideolojik ve kuramsal farklılar üzerinden yapılmayacaktır.  Sanayi 4.0 ile ortaya çıkan yeni toplum, kendi ihtiyaçları çerçevesinde bir siyaset tarzını da zorunlu kılacaktır.  Türkiye ölçeğinde bu yeni siyaset yaklaşımı kucaklayıcı olmak zorundadır.   Bu yeni devrimin gereklerini anlamayan, bu gelişen teknolojik süreçlere uzak kalan siyasi yaklaşımların toplumsal karşılık bulması gelecekte mümkün olmayacaktır.

Sanayi 4.0 ile bazı mesleklerin, her sanayi dönüşümünde olduğu üzere, tarih olması kaçınılmaz olacaktır.   Bu nedenle, Sanayi 4.0'a kendisini hazırlamayan, eğitim politikalarını bu gerçekliğe uyumlu kılmayan toplumlar çok büyük sıkıntılar ile karşı karşıya kalacaklardır. 

Av. Murat Keçeciler